Słowo KRIOENTOMOFAUNA ma trzy składowe:
KRIO - pochodzi z języka greckiego i oznacza "mróz". Wszystkie wyrazy z tym przedrostkiem mają związek właśnie z mrozem, chłodzeniem, niskimi temperaturami.
ENTOMO - z greckiego "éntomo" to owad
FAUNA - (tym razem z łaciny) świat zwierząt
A zatem krioentomofauna to owady występujące u nas zimą.
Udało mi się sfotografować na śniegu takiego oto stwora:
 |
Zimień chłodolub (?)
|
Owady zaobserwowałam w pierwszych dniach stycznia, w Parku Krajobrazowym Sudetów Wałbrzyskich, w masywie Dzikowca. Obserwacji było kilka, w różnych miejscach szlaku. Lot wszystkich osobników był delikatny, chwiejny, a gdy osiadły na śniegu wydawały się nieporadne.
Owady (ale również pajęczaki) zimnolubne mają zwykle z zimnem związane nazwy, np. ryjek śnieżny, pluskwiak śnieżny, pośnieżek, przedzimek, zimówka. Pojawiają się u nas od grudnia do marca. Korzystają z tego, że zimową porą niewielu jest amatorów owadziej diety, bo albo odlecieli (jak wiele ptaków), albo zapadli w stan hibernacji (np. nietoperze). Można zatem swobodniej się przemieszczać w poszukiwaniu partnera, bez obawy, że zostanie się zjedzonym.
Bezkręgowce te mają specjalne przystosowania do życia w zimowych warunkach. W owadziej krwi - hemolimfie - znajdują się substancje zapobiegające jej zamarzaniu, np. glicerol. Kolejnym przystosowaniem jest niewielki rozmiar ciała, a także u niektórych owadów - brak skrzydeł (lub ich uwstecznienie, zredukowane rozmiary). Chodzi tu o to, aby powierzchnia ciała, przez którą następuje utrata ciepła, była jak najmniejsza.
Dla spragnionych bardziej szczegółowej wiedzy polecam stronę Świat Makro.
Zadania dla Uczniów:
1. O ile uda Ci się w zimie zaobserwować owady zanotuj jak najwięcej danych o nich: gdzie zostały zaobserwowane, co robiły, jak wyglądały - można wykonać szkic lub fotografie. W celu identyfikacji posłuż się np. stroną, którą podałam powyżej. Notatki prowadź do połowy marca. Możesz im spokojnie nadać tytuł: "Owady/bezkręgowce spotkane w zimie". Powodzenia!
2. Wyjaśnij termin: krioterapia. Opisz przy jakich usterkach zdrowia jest polecana. Podaj przykłady ośrodków w Polsce, gdzie można jej zażyć i pod jakimi warunkami (oczywiście, gdy nie ma epidemii). Czy można samodzielnie poddać się krioterapii? Jakie są przeciwwskazania?
3. Już wiesz, że entomofauna, to świat owadów. A co to jest herpetofauna, ichtiofauna, teriofauna, ornitofauna? Zajmują się nimi następujące gałęzie nauk biologicznych: ornitologia, herpetologia, ichtiologia, teriologia... Znasz inne gałęzie wiedzy biologicznej? Zostań ich tropicielem i wyszukaj jak najwięcej przykładów. Jest ich wiele, posłuż się różnymi słownikami... Czy wiesz, że istnieje nawet gałąź nauki poświęcona badaniu pyłków roślin?
