Nawet jednym uchem słuchając wiadomości możecie złowić informacje o alarmie smogowym, rosnącym zanieczyszczeniu powietrza, zwłaszcza w Krakowie i innych dużych miastach Polski i o tym, jak to katastrofalnie wpływa na nasze zdrowie. Poniżej kilka informacji porządkujących ten temat, żebyście orientowali się w nim nieco lepiej. No i żebyście wiedzieli, co każdy może zrobić, aby oddychać powietrzem lepszej jakości.
Co zanieczyszcza powietrze?
- spaliny samochodowe
- dymy z domów, w których zimą spala się różne surowce, albo nieumiejętnie pali się w piecu
- dymy z kominów fabrycznych
Jak sprawdzić, czy powietrze wokół nas jest zanieczyszczone?
Można się posłużyć skalą porostową. Przyjrzyjcie się korze drzew rosnących w okolicy i porównajcie porosty, które tam znajdziecie (oby!) z tymi ze zdjęć ze skali porostowej.
 |
| Oto porosty na drzewie niedaleko (ok. 50 m) ruchliwej ulicy wrocławskiej - ul. Legnickiej. Nie jest ich zbyt wiele, ale pamiętajcie, że przyrosty roczne porostów są niewielkie. Na drzewach położonych bezpośrednio przy tej ulicy porostów brak. |
Można też zajrzeć do Internetu na stronę Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska dla Dolnego Śląska
Dla innych regionów Polski Inspektoraty również zamieszczają podobne mapki.
Jak zadbać o czystsze powietrze?
We wnętrzach:
- dbajcie o częste wietrzenie pomieszczeń mieszkalnych oraz klasy, w której się uczycie (najlepiej na każdej przerwie) - oczywiście przy założeniu, że na zewnątrz jest świeże powietrze
- warto często wycierać kurze wilgotną szmatką, odkurzać i wycierać podłogi na mokro - zwłaszcza w sezonie grzewczym, czyli wtedy gdy grzeją kaloryfery albo pali się w piecu
- dobrze, gdy we wnętrzach mamy sporo roślin. Przy okazji fotosyntezy produkują przecież tlen (choć dwutlenek węgla również, trudno), a poza tym trzeba je podlewać, a parująca z nich woda zwiększa wilgotność powietrza w mieszkaniu. Dzięki temu pyły i kurze nie unoszą sie w nim tak ochoczo.
- powietrze można też nawilżyć specjalnymi urządzeniami - nawilżaczami powietrza, czy nawet dzięki pojemnikom-nawilżaczom zawieszonym na kaloryferze
- nie zgadzajcie się na to, aby ktokolwiek przy Was palił papierosy. Bierni palacze, czyli ci, którzy nie palą, tylko wdychają dym z papierosów, są bardzo narażeni na groźne choroby dróg oddechowych, z rakiem na czele. Poproście palacza o zgaszenie papierosa - działacie dla dobra Waszego własnego zdrowia.
- oszczędzajcie energię elektryczną: gaście światło w pomieszczeniach, z których wychodzicie, nie zostawiajcie urządzeń elektrycznych w trybie czuwania (wyłączcie wszystkie malutkie czerwone światełka przy telewizorze czy komputerze:), nie zostawiajcie urządzeń włączonych do gniazdka n.p.: ładowarki do telefonu, telewizora...
Na zewnątrz:
Jeśli to możliwe posadźcie w najbliższym otoczeniu dużo roślin, zwłaszcza drzew, które działają jak filtry i wyłapują z powietrza unoszące się w nim zanieczyszczenia (zwróćcie uwagę na liście drzew latem - na liściach będą widoczne pyły, które do nich przywarły, rzucają się w oczy zwłaszcza liście lip, często lepkie od spadzi, a zatem oblepione również pyłami z powietrza)
Jeśli już jest zieleń - warto o nią zadbać, aby była jak najzdrowsza i najładniejsza:
- w czasie upałów można rośliny podlać,
- upominać dzieci, które bawiąc się, czasem bezmyślnie niszczą liście czy łamią gałęzie drzew,
- rośliny nawiezione bujniej rosną, czasem wystarczy nie zgrabiać z grządki opadłych liści (zimują w nich także pożyteczne zwierzęta, parowanie wody z gleby się zmniejsza, a korzenie są chronione przed przemarznięciem),
- jeśli spadł śnieg - zgarnąć go z chodnika na grządkę, tak, aby gleba otrzymała jak najwięcej wilgoci, którą podzieli się z roślinami.
Jeśli mieszkacie w dużym mieście - korzystajcie jak najczęściej z komunikacji miejskiej.Tramwaj jest bardziej ekologiczny od autobusu. Oba te środki komunikacji dowożą ludzi masowo. Pomyślcie, co by się stało, gdyby każdy z pasażerów tramwaju chciał pojechać do pracy czy szkoły własnym samochodem?
A może wskoczycie na rower? Czasem i w dużym mieście można zaplanować trasę dojazdu rowerem wzdłuż terenów zielonych.
Bardziej przyjazny dla środowiska jest dojazd do szkoły czy pracy pociągiem zamiast autobusem.
Warto też chodzić na piechotę - jeśli mamy do pokonania 2 przystanki - dystans ten można pokonać pieszo bardzo szybko, czasem droga "na skróty" na piechotę zajmie nam w rzeczywistości tyle samo czasu, co dojazd tramwajem dłuższą trasą. A może będzie to droga, dzięki której nie będziesz wdychać spalin samochodowych wprost z ruchliwej drogi?
Jeśli siedzicie w samochodzie stojącym w korku - lepiej nie otwierajcie okna!
Zwróćcie uwagę dorosłym, którzy palą w piecu, jeśli zauważycie, że wrzucają do niego śmieci, których spalać nie powinni: plastiki, styropian, gumę, stare ubrania i buty, zużyte pieluszki niemowlęce, drewno, które jest pomalowane lub zaimpregnowane, odpady meblowe - podobne do drewnianych, zlepione z wiórków czy paździerzy - nie można patrzeć na to obojętnie! Jeśli takie rzeczy wrzucimy do komina - wyjdą z niego w postaci czarnego, cuchnącego i trującego dymu, którym będziemy oddychać, który osiądzie na roślinach z przydomowego ogródka (które potem zjecie).
Możecie zaproponować Dorosłym, aby zajrzeli na stronę CzysteOgrzewanie.pl , gdzie można znaleźć informacje o tym, czym i jak palić w piecu, aby jak najmniej szkodzić środowisku, a przez to sobie.
W czasie zakupów:
- rezygnuj z artykułów, które przyjechały lub przyleciały z daleka i wymagały transportu lotniczego, czy samochodowego na duże odległości (a zatem wytworzenia dużej ilości spalin). Lepiej wybrać takie, które wyprodukowano jak najbliżej Twojego miejsca zamieszkania
- namów Bliskich na kupowanie energooszczędnych urządzeń domowych, a gdy mieszkacie w domu jednorodzinnym - paneli słonecznych
- kupujcie żarówki LED, jako najbardziej energooszczędne (przynajmniej na dziś:)
A jeśli Twoja Rodzina planuje przeprowadzkę...
... szukajcie nowego lokum:
- na wyższych piętrach bloków - osoby tam mieszkające są mniej narażone na zanieczyszczenie powietrza, spaliny i hałas
- z dala od ścisłego centrum miasta,
- z dala od autostrady i ruchliwych dróg
- w okolicach gęsto zalesionych
- nie w kotlinach, lecz na terenach wyżynnych lub równinnych, tam, gdzie czasem powieje wiatr, który wywieje szkodliwe dymy i pyły daleko od Waszych płuc.
Zadania dla Uczniów:
1. Wyjaśnij, co to jest smog i z czego się składa.
2. Jak smog szkodzi Twojemu zdrowiu?
3. W jaki sposób mieszkańcy miejscowości ze smogiem mogą chronić się przed jego szkodliwym wpływem na zdrowie?
4. Dlaczego tramwaj mniej zanieczyszcza powietrze niż autobus? Dlaczego lepiej dla środowiska jest dojeżdżać do pracy/szkoły pociągiem zamiast autobusem? Zaproponuj ranking pojazdów od najmniej szkodliwego dla środowiska do najbardziej szkodliwego.
5. Wyjaśnij co to jest i jak powstaje kwaśny deszcz i kwaśna mgła. Dlaczego kwaśna mgła jest bardziej szkodliwa dla roślin niż kwaśny deszcz?
6. W jaki sposób oszczędzanie energii elektrycznej ma wpływ na czystość powietrza?
7. Zorganizujcie szkolny konkurs wiedzy: "Powietrze, którym oddychamy". Poprzedźcie, go akcją plakatową na terenie szkoły. Polećcie uczestnikom książki o tej tematyce z biblioteki szkolnej, stwórzcie listę przydatnych linków - tak, aby uczestnicy konkursu mogli łatwo trafić do źródeł informacji. Może w konkursie zechcą wziąć udział również Nauczyciele?
