To nie jest trudna sprawa. Wymaga chwili skupienia i po chwili będziecie liczyć, jak błyskawice! Można obliczać amplitudę temperatur w ciągu doby, miesiąca, czy roku. Zasada jest zawsze taka sama.
Co to jest amplituda temperatur?
Jest to różnica między najwyższą, a najniższą temperaturą w jakimś odcinku czasu.
Dobowa amplituda temperatur
Możliwe, że nauczyciel powierzy Wam sprawdzenie, jaka była w danym dniu temperatura o godz. 7.00 rano, następnie o 12.00 w południe, o 16-stej i o 21.00. Zapewne nie każe Wam wstawać w środku nocy, żeby spoglądać na termometr.
A powinien:)
W porze nocnej będzie zapewne najchłodniej, zwłaszcza nad ranem. A zatem lepiej byłoby nazwać Wasze obliczenia inaczej, np. "Amplituda temperatur w godzinach od 7.00 do 21.00 w dniu 13.marca 2016 roku" albo "Dzienna amplituda temperatur".
Specjaliści badają temperaturę również w nocy.
Przykład 1.
Temperatury zanotowane w ciągu dnia wyniosły:
- o 7.00 12°C
- o 12.00 18°C
- o 16.00 15°C
- o 21.00 10°C
Jaka jest amplituda tych temperatur?
Ustalamy, która temperatura jest najwyższa (18°C), a która najniższa (10°C).
Od najwyższej temperatury w danym dniu odejmujemy najniższą:
18 - 10 = 8
Odp: Amplituda temperatur w danym dniu wynosi 8 stopni Celsjusza.
Jak obliczyć amplitudę, gdy jedna z temperatur jest ujemna?
Przykład 2
Temperatury zanotowane w ciągu dnia wyniosły:
- o 7.00 -5°C
- o 12.00 0°C
- o 16.00 3°C
- o 21.00 -7°C
Ustalamy, która temperatura jest najniższa (-7°C), a która najwyższa (3°C). Właściwie kierujemy sie tu również zasadą z Przykładu 1: od temperatury najwyższej odjąć najniższą, co daje nam zapis taki:
3 - (-7)
W matematyce istnieje zasada, że gdy odejmujemy liczbę ujemną, to tak, jak gdybyśmy ją dodawali:
3 - (-7) = 3 + 7 = 10
A zatem amplituda temperatur w tym dniu wynosi 10°C.
Warto też przyjrzeć się termometrowi. Zauważcie, że od temperatury -7°C do 0°C na termometrze mamy 7 kresek. Zaś od zera do temperatury 3°C mamy 3 kreski. Żeby ustalić amplitudę temperatur musimy dodać do siebie temperaturę poniżej zera do temperatury powyżej zera.
Jak obliczyć amplitudę, gdy obydwie temperatury są ujemne?
Przykład 3
Temperatury zanotowane w ciągu dnia wyniosły:
- o 7.00 -12°C
- o 12.00 -1°C
- o 16.00 -13°C
- o 21.00 -27°C
I tu też przyjmujemy zasadę: od temperatury najwyższej (-1°C) odjąć najniższą (-27°C).
- 1 - (-27) = -1+27 = 27 - 1= 26
Odp: Amplituda temperatur w tym dniu wyniosła 26 stopni Celsjusza.
Macie tu niestety pecha dokonywania obliczeń na liczbach ujemnych, co na matematyce w klasie 4. się nie trafia, zaś na przyrodzie w klasie 4 - owszem.
Na matmie też o tym będzie mowa, ale dużo później.
Zadania dla Uczniów:
1. W jakim rejonie świata lub o jakiej porze roku zanotujemy wyłącznie ujemne temperatury powietrza?
2. Podaj przykłady rejonów świata, w których dobowe amplitudy temperatur są duże i innych, w których są mniejsze?
3. Jakie są różnice między temperaturami w dzień i w nocy w naszym klimacie?
4. Jak zmieniają się temperatury powietrza wraz ze zmianami wysokości nad poziomem morza? Zastanów się, jakie mogą być przyczyny tych zmian.
5. Co to są przygruntowe przymrozki i w jakich porach roku występują w Polsce? Jaki mają wpływ na uprawy?
6. Wyszukaj informacje o najniższej i najwyższej temperaturze zanotowanej na Ziemi. Znajdź na mapie miejsca, gdzie je zanotowano - w jakich leżą krajach? na jakich kontynentach? Jakie temperatury występują na innych planetach Układu Słonecznego?
