czwartek, 4 października 2012

Budowa grzybów

Grzyby wyglądają rozmaicie. Wszystkie składają się ze strzępków, które łącząc się razem tworzą grzybnię (pod mikroskopem: grzybnia 1, grzybnia 2), ta zaś może rozciągać się pod powierzchnią gleby nawet na wiele kilometrów. Z grzybni wyrastają nad powierzchnię ziemi owocniki. Owocniki wielu grzybów bywają piękne i smaczne, a czasem piękne i śmiertelnie trujące! A najlepiej na grzybach znają się naukowcy zwani mykologami.


Grzyby kapeluszowe (czyli takie, które mają kapelusz osadzony na trzonie) mogą mieć od spodu kapelusza:

rurki

blaszki
Zaś chroniony sarniak dachówkowaty wygląda od spodu jeszcze ciekawiej - spójrzcie na zdjęcia

Właśnie z tej spodniej części kapelusza wydostają się zarodniki.

Na trzonie może znajdować się kołnierzyk (pierścień)

fot. Leszek Szwaja
fot. Barbara Kudławiec

U  śmiertelnie trującego muchomora sromotnikowego trzon u dołu jest rozdęty i otoczony pochwą:

fot. Barabara Kudławiec

Niektóre grzyby po przecięciu wydzielają mleczko, które np.u rydza jest pomarańczowe!

Ponadto kapelusz może być wypukły lub wklęsły, albo w ogóle może mieć bardzo rozmaity kształt wynikający z trudności, jakie grzyb napotkał wydostając się na światło dzienne.


Kilka pięknych i najczęściej spotykanych gatunków grzybów jadalnych:

- borowik szlachetny

fot. Leszek Szwaja
- podgrzybek brunatny

fot. Barbara Kudławiec

- koźlarz czerwony

fot. Barbara Kudławiec
- maślak zwyczajny
pieprznik jadalny (zwany kurką)
- czubajka kania

fot. Barbara Kudławiec
- mleczaj rydz

fot. Leszek Szwaja

- opieńka miodowa

fot. Leszek Szwaja
Wiele ciekawych informacji o grzybach i mnóstwo fotografii można znaleźć tu:
Moje Grzybowisko
Internetowy Klub Miłośników Grzybów

Jeśli chcesz dobrze przygotować się do zbioru grzybów zajrzyj na stronę:
"Podstawowe zasady grzybobrania".

Inne posty "grzybowe" na tym blogu:
 "Czego potrzebują drożdże?"
"Pleśń"
"Znaczenie grzybów"

Gra on-line ułatwiająca rozpoznawanie niektórych gatunków grzybów:
Zbieraj grzyby

A jeszcze lepiej najpierw zajrzeć do fajnego Atlasu Grzybów - są tam rysopisy i informacje o podstawowych gatunkach, które na dodatek Wam przeczytają i powiedzą, czy dany gatunek jest jadalny, czy nie.

Zadania dla uczniów:
1. Wykonaj własnoręcznie książeczkę p.t.: "Mój atlas grzybów", która powinna zawierać opis co najmniej 6 gatunków, które mają wspólną cechę, np. wszystkie żyją na drzewach, wszystkie są jadalne/trujące, wszystkie rosną w lesie w pobliżu Twojego domu itpd. W atlasie powinny znaleźć się zdjęcia/rysunki grzybów - podaj cechy, po których można je rozpoznać, w jakich typach lasów rosną, przy jakich drzewach. Na końcu atlasu zapisz przepis na danie z grzybów, które miałeś/-aś okazję skosztować.

2. Wybierz się na grzybobranie do lasu. Zapewnij sobie towarzystwo osoby dorosłej, najlepiej znającej się na grzybach i lubiącej grzybobranie. Zbierz co najmniej 5 różnych gatunków grzybów jadalnych. W przewodniku sprawdź, czy grzyb, który chcesz zebrać nie jest gatunkiem chronionym! Przynieś je na lekcję, zaprezentuj podając nazwy i wskazując charakterystyczne cechy budowy. 

3. Wykonaj rysunki najbardziej trujących grzybów rosnących w Polsce. Na rysunkach zaznacz strzałką cechy, które umożliwią ich rozpoznanie i odróżnienie od innych podobnych gatunków. Pod rysunkami wypisz objawy, jakie występują po spożyciu tych grzybów. Uwzględnij ok. 5 gatunków.

4. Zgadywanka mykologiczna: "Jakiego grzyba mam na myśli?". Jeden z uczniów siada na środku i wyobraża sobie konkretny gatunek grzyba - pamięta dokładnie jego wygląd i nazwę, ale ich nie ujawnia. Koledzy i koleżanki zadają mu pytania, tak, aby odkryć, o jakim grzybie myśli. Uczeń może odpowiadać na pytania tylko słowami: "tak" lub "nie".
Pytanie dozwolone: "Czy jest to grzyb jadalny?"
Pytanie niedozwolone: "Czy jest to grzyb jadalny, czy trujący?"
Zabawę wygrywa ten uczeń, który jako pierwszy odgadnie, o jakiego grzyba chodzi.