Znaczenie grzybów

O tym, jak są zbudowane grzyby będzie mowa na lekcji. Poniżej kilka przydatnych uzupełnień:

Jaka jest rola grzybów w przyrodzie?
- są reducentami - rozwijają się na martwych organizmach i ich szczątkach i sprawiają, że ich ciała stają się częścią gleby (mówimy, że grzyby rozkładają martwe organizmy, tzn. skomplikowane, organiczne związki chemiczne, z których są zbudowane organizmy, grzyby przekształcają w związki o budowie prostej, nieorganiczne). Współdziałają przy tym z bakteriami, dżdżownicami i wieloma innymi organizmami żyjącymi w glebie. Ich rola jest zatem bardzo ważna.

Ten martwy pień rozpada się m. in. pod wpływem grzyba

- są pasożytami roślin i zwierząt

Ten grzyb czerpie z drzewa wszystkie potrzebne mu substancje pokarmowe. Może doprowadzić z czasem do śmierci drzewa. Fot. Maria Wiaderek

 - są symbiontami - niektóre grzyby wchodzą w ścisły związek z glonami tworząc porosty

Chrobotek - Cladonia sp.

 - wchodzą też w symbiozę z korzeniami drzew, która nosi nazwę mikoryzy
- są pożywieniem zwierząt

Ten borowik smakował niejednemu zwierzakowi

Jak człowiek wykorzystuje grzyby?
- jako posiłki lub dodatki do posiłków (np. kasza gryczana w sosie grzybowym, pierogi z kapustą i grzybami itd.). Najbardziej polecanymi gatunkami, które każdy może zbierać są grzyby leśne: borowik, podgrzybek, koźlak, maślak czy kurka (pieprznik jadalny). Substancje zawarte w grzybach mają działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe. Grzyby zawierają wiele cennych składników odżywczych: witaminy A, B, D i pierwiastki: magnez, miedź, potas, wapń, cynk czy selen.
- do produkcji serów pleśniowych
- do produkcji leków (antybiotyk penicylina używana w leczeniu infekcji bakteryjnych otrzymana została po raz pierwszy z grzyba-pleśni o łacińskiej nazwie Penicillium). Grzyby mają też działanie przeciwnowotworowe (np. reishi czyli lakownica lśniąca), są wykorzystywane w leczeniu AIDS (shiitake czyli twardnik jadalny) lub mają działanie przeciwmiażdżycowe (boczniak ostrygowaty, pieczarka), wykorzystuje się je do leczenia choroby Parkinsona czy Alzheimera, pomagają też kontrolować cukrzycę.

Jak grzyby szkodzą człowiekowi?
- powodują choroby - grzybice, pleśniawki...
- atakują rośliny uprawne (np. drzewa owocowe, zboża) powodując znaczące zmniejszenie plonów
- powodują psucie się żywności (pleśnienie)
- rozwijają się w wilgotnych pomieszczeniach szpecąc ściany czarnym nalotem trudnym do usunięcia, powodując nieprzyjemny zapach, szkodzą wtedy również zdrowiu człowieka (wdychanie zarodników pleśni nie sprzyja alergikom)

Ciekawostka:
Szacuje się, że na Ziemi występuje około 5 milionów gatunków grzybów, a opisano i nazwano zaledwie ok. 100 tysiecy z nich.


Zadania dla uczniów:
1. Co by się stało, gdyby na z Ziemi zniknęły nagle wszystkie grzyby? Napisz w zeszycie tekst, w którym zamieścisz swoje przypuszczenia.
2. Jak zabezpieczać pokarmy przed pleśnieniem? Podaj wszystkie znane Ci sposoby.
3. Zetnij kapelusz grzyba blaszkowego. Połóż go na białej kartce w suchym miejscu, blaszkami do dołu i zostaw na kilka dni. Po tym czasie podnieś kapelusz - na kartce powinny pojawić się zarodniki - wysypały się z kapelusza układając się we wzór blaszek. Można spróbować utrwalić tak powstały obraz za pomocą lakieru do włosów lub szerokiej, przezroczystej taśmy samoprzylepnej. Wklej go do zeszytu.
4. Wybierz się na grzybobranie i przynieś do klasy 5 różnych grzybów, których nazwy znasz. W rozpoznaniu gatunków może pomóc Ci atlas grzybów z ilustracjami. Określ, które z nich są jadalne. Gdzie je znalazłeś, w jakim lesie (iglastym, liściastym, mieszanym?), w sąsiedztwie jakich drzew?

Zainteresowanym grzybami polecam bloga Moje grzybowisko z pięknymi zdjęciami rozmaitych gatunków grzybów i nie tylko.