poniedziałek, 15 listopada 2010

Ciśnienie atmosferyczne

Na dobry początek łatwe doświadczenie dowodzące, że jeden ze składników pogody - ciśnienie atmosferyczne - istnieje, choć go nie odczuwamy.

Do doświadczenia potrzebne są:
- szklanka
- woda
- widokówka (taka z tekturki, śliska po jednej stronie, im twardsza, tym lepsza)
- miska lub umywalka, nad którą należy wykonywać doświadczenie.

Należy nalać do szklanki wody. W klasycznym doświadczeniu nalewamy wody po brzegi, tak, aby nadmiar wody wylewał się.


 Na szklankę z wodą kładziemy widokówkę, błyszczącą powierzchnią w stronę wody. Można nią delikatnie poprzesuwać w różne strony, aby mieć pewność, że nie znajduje się pod nią żaden pęcherzyk powietrza.




Teraz zdecydowanym, szybkim ruchem obracamy szklankę dnem do góry.
Powinniśmy zaobserwować zjawisko takie, jak to na obrazku poniżej.

Gdybyśmy nalali do szklanki mniej wody (nie do pełna) doświadczenie również się uda.  



Dlaczego pocztówka "trzyma się" szklanki, a woda nie chlusnęła w dół?

Powietrze działa od dołu na kartkę z siłą, która jest większa od ciężaru wody w szklance. Z tego powodu kartka i woda nie spadają w dół. Ciśnienie powietrza działa bowiem we wszystkich kierunkach - także z dołu do góry.  

Ciśnienie zależy od ciężaru słupa powietrza (i/lub wody), które na nas naciska. Sięga ono od granic atmosfery do powierzchni Ziemi lub obiektów na niej położonych. A zatem im wyżej, tym słup powietrza działający np. na człowieka jest krótszy.

Dlaczego ciśnienie powietrza nas nie miażdży? Bo rozkłada się na całą powierzchnię naszego ciała, działa na nie z różnych kierunków, a na dodatek jest równoważone przez ciśnienie powietrza znajdującego się w naszym ciele. Dlatego nie odczuwamy działania ciśnienia atmosferycznego.

Obejrzyjcie też świetny filmik  "Ani jednego bąbelka?".

Pytania dla uczniów:
1. Gdzie panuje niższe ciśnienie - w wysokich górach czy nad morzem?
2. Jak zmienia się ciśnienie wraz ze wzrostem wysokości?
3. Jak zmienia się ciśnienie wraz ze wzrostem głębokości zbiornika wodnego?


5 komentarzy:

  1. OK. ale prosze mi powiedzieć czy w moim domu jest ciśnienie równocześnie takie samo jak na zewnątrz skoro nie otwierałam okna i nie było na biezaco dostępu do świeżego powietrza? czy ciśnienie przechodzi przez ściany? Kłócę się o to z kolegą:-)

    OdpowiedzUsuń
  2. Nie można napisać, że "ciśnienie przechodzi przez ściany", bo ciśnienie jest cechą powietrza. Powietrze nie przenika przez ścianę, jego ciśnienie jest też zbyt małe, aby odkształcić sztywną ścianę.
    Ciśnienie w zamkniętym pokoju jest takie, jak na zewnątrz w momencie, gdy zamykaliśmy okno. Ciśnienie na zewnątrz ulega jednak zmianom. A zatem ciśnienie w środku i na zewnątrz będą się nieznacznie różnić. Piszę "nieznacznie", bo przecież nie mamy idealnie szczelnych mieszkań i zawsze istnieje pewna wymiana powietrza między środowiskiem wewnątrz i na zewnątrz.

    OdpowiedzUsuń
  3. ostatnio usłyszałam, ze ciśnienie atmosferyczne nie działa na rośliny? czy to prawda? :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Ciśnienie działa na wszystkie obiekty na Ziemi - żywe i martwe, a zatem również na rośliny. Różnica jest taka, że człowiek wrażliwy na zmiany ciśnienia może o tym opowiedzieć (gdy np. czuje się śpiący), a roślina nie i zmiany w niej nie są widoczne.

    OdpowiedzUsuń
  5. Dziękuję pięknie za tak szybką odpowiedź ! :)

    OdpowiedzUsuń