Sól, mieszaniny i kryształy

Ludzie lubią mieszać. Zwłaszcza w garnku. Warto mieszać umiejętnie, by potem otrzymać miłą dla oka i podniebienia mieszaninę.  

Mieszaniny można podzielić na:
a) jednorodne (zwane roztworami), czyli takie, w których nie można rozróżnić składników, nawet za pomocą mikroskopu, np. kawa rozpuszczalna z cukrem (rozpuszczalnikiem jest tu woda, a substancje rozpuszczone to kawa i cukier)
b) niejednorodne, czyli takie, w których można rozróżnić składniki mieszaniny okiem nieuzbrojonym lub korzystając z mikroskopu, np. kutia (składniki tej mieszaniny to m. in.: pszenica gotowana, mak mielony, rodzynki, orzechy, figi...)

Roztwory mogą mieć różne stężenie. Gdy chcemy otrzymać roztwór o mniejszym stężeniu do 1 litra wody dosypiemy pół łyżeczki soli (w takiej wodzie można np. ugotować trochę ziemniaków na obiad). Roztwór o większym stężeniu to 1 litr wody z 2 dużymi łyżkami soli (w takiej mieszaninie można ukisić ogórki na zimę).
A zatem im więcej substancji rozpuszczonej, tym większe stężenie roztworu.

Co pomaga soli rozpuszczać się w wodzie?
- mieszanie
- podgrzanie wody
- szybciej rozpuści się sól drobniejsza od gruboziarnistej (zastanów się, dlaczego?)


Czy można dosypywać soli do wody bez końca? 
Nie da rady. Gdy dosypujemy, mieszamy, dosypujemy, podgrzewamy, dosypujemy, dosypujemy, dosypujemy - w pewnej chwili można zauważyć, że sól, mimo naszych zabiegów, leży na dnie pojemnika z wodą i rozpuścić się nie chce. Taki roztwór nazywamy roztworem nasyconym. Mieszanina jednorodna, w którym można jeszcze rozpuścić sól (lub inną substancję, którą rozpuszczaliśmy) to roztwór nienasycony.

Co można zrobić z nasyconym roztworem soli kuchennej?
Można wyhodować kryształy soli - zobacz instrukcję.

Na obrazku poniżej naturalne kryształy, które wyhodowała Natura, oczywiście w sposób bardziej skomplikowany i baaaaardzo długi:

Pytania dla uczniów:
1. Jaka jest naukowa nazwa soli kuchennej? (spójrz na torebkę z solą)
2. Gdzie w Polsce wydobywa się sól? Pokaż te miejscowości na mapie.
3. Wyszukaj informacje na temat wód mineralnych zwanych solankami. Jakie są ich właściwości lecznicze?
4. Znajdź na mapie Morze Martwe. Wyszukaj informacje o tym, jakie jest jego zasolenie.